سرطان های شایع در زنان و مردان: علایم، راه‌های پیشگیری و تشخیص

سرطان یکی از شایع‌ترین و خطرناک‌ترین بیماری‌ها در جهان است که می‌تواند به سرعت بر سلامت جسمی و روانی فرد تأثیر بگذارد. در حقیقت، سرطان به گروهی از بیماری‌ها اطلاق می‌شود که در آن سلول‌ها به‌طور غیرقابل کنترل تقسیم و رشد می‌کنند و می‌توانند به بافت‌ها و ارگان‌های مختلف بدن حمله کرده و آسیب وارد کنند. این بیماری می‌تواند در هر قسمت از بدن آغاز شود و بسته به نوع و محل بروز، علائم و روش‌های درمانی متفاوتی داشته باشد.

سرطان نه‌ تنها به عنوان یک چالش پزشکی بلکه به عنوان یک بحران جهانی به شمار می‌آید. در حالی که پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه تشخیص و درمان سرطان صورت گرفته است، اما هنوز هم بسیاری از انواع سرطان‌ها در مراحل پیشرفته شناسایی می‌شوند، که این امر می‌تواند شانس موفقیت درمان را کاهش دهد. بنابراین، آگاهی از علائم اولیه سرطان، روش‌های تشخیص و گزینه‌های درمانی برای مقابله با این بیماری، از اهمیت بسیاری برخوردار است.

درک علائم هشداردهنده و پیگیری به موقع می‌تواند در شناسایی زودهنگام سرطان کمک کرده و از بروز آسیب‌های جدی جلوگیری کند. علاوه بر این، آگاهی از عوامل خطر و پیشگیری‌های ممکن می‌تواند به افراد کمک کند تا زندگی سالم‌تری داشته باشند و خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهند. به همین دلیل، آموزش و افزایش آگاهی عمومی در زمینه سرطان به‌ویژه در جوامع مختلف، امری ضروری است تا افراد بتوانند در برابر این بیماری مقاوم‌تر عمل کنند و به بهترین نحو از سلامت خود محافظت نمایند. برای درک بهتر این مطالب تا آخر این مقاله با ما همراه باشید.

 

علائم بروز سرطان چیست؟

سرطان یک نوع بیماری‌ است که در آن سلول‌های بدن به‌طور غیرطبیعی رشد کرده و به بافت‌های سالم اطراف حمله می‌کنند. علائم بروز سرطان می‌تواند بسته به نوع و محل تومور متفاوت باشد. در برخی موارد، علائم ممکن است خیلی زود ظاهر شوند، اما در بسیاری از موارد، سرطان‌ها تا مراحل پیشرفته‌تر علامتی ندارند یا علائم به قدری غیرخاص هستند که به راحتی نادیده گرفته می‌شوند.

در اینجا به برخی از علائم عمومی که ممکن است نشان‌دهنده بروز سرطان باشند، اشاره می‌کنیم. البته مهم است که این علائم تنها به‌طور احتمال به سرطان اشاره دارند و وجود این علائم لزوماً به معنای ابتلا به سرطان نیست.

 کاهش وزن غیرقابل توضیح

• کاهش وزن ناگهانی و بدون دلیل مشخص (حتی بدون تغییر در رژیم غذایی یا میزان فعالیت بدنی) می‌تواند یکی از علائم هشداردهنده سرطان باشد. این امر معمولاً در سرطان‌های گوارشی، پانکراس، ریه، و مری مشاهده می‌شود.

• علت احتمالی: سلول‌های سرطانی می‌توانند از انرژی بدن استفاده کنند و باعث کاهش وزن شوند.

 خونریزی یا ترشح غیرمعمول

• خونریزی غیرمعمول در هر قسمت از بدن می‌تواند نشان‌دهنده وجود سرطان باشد. این علائم ممکن است شامل خونریزی از دستگاه گوارش (خون در مدفوع)، خونریزی غیرطبیعی از واژن، خونریزی یا ترشح از نوک سینه یا سرفه با خون باشد.

• علت احتمالی: رشد تومورهای سرطانی می‌تواند باعث آسیب به رگ‌های خونی شود که در نتیجه خونریزی به‌وجود می‌آید.

 درد غیرقابل توضیح

• دردهای مزمن و غیرقابل توضیح که به‌طور مداوم ادامه پیدا می‌کنند و با درمان‌های معمولی تسکین نمی‌یابند، ممکن است به سرطان اشاره داشته باشند.

• علت احتمالی: تومور می‌تواند به بافت‌ها، استخوان‌ها، یا اعصاب فشار وارد کند و باعث درد شود.

 توده یا برجستگی غیرطبیعی

• هر گونه توده یا برجستگی که به‌طور ناگهانی در بدن ایجاد شود و با لمس قابل‌احساس باشد، باید مورد بررسی قرار گیرد.

• علت احتمالی: تومورها یا توده‌های سرطانی ممکن است در بافت‌های مختلف بدن تشکیل شوند، به‌ویژه در سینه، گردن، شکم یا کشاله ران.

 تغییرات در پوست

• تغییرات ناگهانی در رنگ، اندازه یا شکل خال‌ها یا زخم‌ها می‌تواند نشانه‌ای از سرطان پوست باشد. همچنین لکه‌های جدید یا زخم‌هایی که بهبود نمی‌یابند نیز می‌توانند هشداردهنده باشند.

• علت احتمالی: سرطان پوست (مثل ملانوم) معمولاً تغییرات قابل‌مشاهده‌ای در ظاهر پوست ایجاد می‌کند.

 تغییر در عادات روده‌ای یا ادراری

• تغییرات غیرعادی در عادات روده‌ای (مثل اسهال یا یبوست مداوم، یا تغییر در اندازه یا شکل مدفوع) یا مشکلات ادراری (مثل نیاز به ادرار مکرر یا درد در هنگام ادرار) می‌توانند نشانه‌هایی از سرطان‌های دستگاه گوارش، مثانه، یا کلیه باشند.

• علت احتمالی: تومورهای روده یا مثانه ممکن است به روده‌ها یا مجاری ادراری فشار بیاورند و باعث تغییر در عملکرد آن‌ها شوند.

 تنگی نفس و سرفه مزمن

• سرفه مداوم، خس‌خس سینه، یا تنگی نفس ممکن است نشانه‌هایی از سرطان ریه یا تومورهای دستگاه تنفسی باشند.

• علت احتمالی: تومورها می‌توانند مجاری تنفسی را مسدود کنند و باعث سرفه یا تنگی نفس شوند.

 خستگی و ضعف غیرقابل توضیح

• احساس خستگی مزمن و ضعف غیرقابل توضیح که با استراحت و خواب کافی بهبود نمی‌یابد، می‌تواند نشانه‌ای از سرطان باشد. این علائم معمولاً در مراحل پیشرفته‌تر سرطان‌ها رخ می‌دهند.

• علت احتمالی: سرطان ممکن است انرژی بدن را مصرف کند و منجر به خستگی شدید شود.

 مشکلات بلعیدن یا احساس درد هنگام بلع

• درد در هنگام بلع یا احساس گیر کردن غذا در گلو می‌تواند نشانه‌ای از سرطان مری، حلق یا معده باشد.

• علت احتمالی: تومورها می‌توانند مجاری بلع را مسدود کرده یا باعث ایجاد التهاب در بافت‌ها شوند.

  تب و تعریق شبانه

• تب مداوم یا تعریق شبانه که علت خاصی ندارد، می‌تواند نشانه‌ای از ابتلا به سرطان باشد، به‌ویژه در سرطان‌های خون مانند لوسمی و لنفوم.

• علت احتمالی: پاسخ ایمنی بدن به سلول‌های سرطانی می‌تواند باعث تب و تعریق شبانه شود.

 تغییرات در اشتها یا احساس سیری زودهنگام

• کاهش یا افزایش اشتها، یا احساس سیری زودهنگام هنگام خوردن غذا می‌تواند از علائم سرطان‌های گوارشی مانند سرطان معده یا پانکراس باشد.

• علت احتمالی: تومورهای گوارشی می‌توانند دستگاه گوارش را تحت فشار قرار دهند و مشکلاتی در هضم غذا ایجاد کنند.

 اگر هر یک از علائم فوق را مشاهده کردید، به‌ویژه اگر به‌طور مداوم و بدون توضیح واضحی ادامه پیدا کنند، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند با انجام آزمایش‌ها و معاینات، علت اصلی علائم را تشخیص دهد و در صورت لزوم اقدامات تشخیصی بیشتری مانند سونوگرافی، آزمایش خون، یا بیوپسی را انجام دهد.

انواع سرطان‌های شایع در مردان 

1. سرطان پروستات

 سرطان پروستات یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در مردان است که از غده پروستات شروع می‌شود. این غده وظیفه تولید مایع منی را دارد و در نزدیکی مثانه و مجرای ادراری قرار دارد.

عوامل خطرساز سرطان پروستات 

• سن بالا (بالای ۵۰ سال)
• سابقه خانوادگی سرطان پروستات
• نژاد (مردان آفریقایی‌تبار بیشتر از دیگر نژادها در معرض خطر هستند)
• تغییرات هورمونی و رژیم غذایی (مصرف زیاد چربی‌های حیوانی)

علائم سرطان پروستات

• مشکل در ادرار کردن (دشواری در شروع ادرار یا جریان ضعیف)
• خون در ادرار یا منی
• درد در ناحیه کمر، لگن یا ران‌ها
• کاهش وزن غیرقابل توضیح و خستگی

روش‌های تشخیص

• آزمایش PSA (آنتی‌ژن خاص پروستات)
• معاینه دیجیتال رکتوم (DRE)
• بیوپسی پروستات
• تصویربرداری‌های مانند سونوگرافی، CT اسکن و MRI

راههای درمانی سرطان پروستات

• جراحی (برداشتن غده پروستات)
• پرتودرمانی
• شیمی‌درمانی
• درمان هورمونی (برای کاهش سطح تستوسترون)
• ایمونوتراپی یا درمان‌های جدید

2. سرطان ریه

 سرطان ریه یکی از کشنده‌ترین انواع سرطان‌ها است که می‌تواند در هر دو ریه شروع شود. این سرطان معمولاً از سلول‌های پوشش‌دهنده برونش‌ها یا نایژه‌ها (راه‌های هوایی ریه) آغاز می‌شود.

عوامل خطرساز  سرطان ریه

• مصرف سیگار (عمده‌ترین عامل خطر)
• آلودگی هوا و مواد شیمیایی محیطی
• سابقه خانوادگی
• بیماری‌های ریه مانند برونشیت مزمن و آمفیزم
• قرارگیری در معرض مواد رادیواکتیو یا آزبست

علائم  سرطان ریه

• سرفه مزمن و یا سرفه همراه با خون
• تنگی نفس و خس‌خس سینه
• درد در قفسه سینه
• کاهش وزن و خستگی
• تغییر در صدای سرفه یا نفس کشیدن

روش‌های تشخیص

• سی تی اسکن و رادیوگرافی قفسه سینه
• برونکوسکوپی
• آزمایش‌های خون
• بیوپسی تومور

راههای درمانی سرطان ریه

• جراحی (برای حذف تومور در مراحل اولیه)
• پرتودرمانی
• شیمی‌درمانی
• درمان‌های هدفمند و ایمونوتراپی برای انواع خاص سرطان ریه

3. سرطان روده بزرگ (کولورکتال)

 سرطان کولورکتال به سرطان‌های روده بزرگ و مقعد اطلاق می‌شود که معمولاً از رشد غیرطبیعی سلول‌ها در بافت روده آغاز می‌شود. این نوع سرطان در مردان به‌ویژه در سنین بالا شایع است.

عوامل خطرساز سرطان کولورکتال

• سن بالا (بالای ۵۰ سال)
• سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال یا پولیپ‌های کولون
• رژیم غذایی با چربی زیاد و مصرف کم فیبر
• بیماری‌های التهابی روده (مانند کرون و کولیت اولسراتیو)
• فعالیت بدنی کم و چاقی
• مصرف الکل و سیگار

علائم سرطان روده بزرگ

• تغییر در عادات روده‌ای (مانند اسهال یا یبوست)
• خون در مدفوع یا خونریزی از مقعد
• درد و کرامپ‌های شکمی
• کاهش وزن غیرقابل توضیح
• احساس خستگی یا ضعف مفرط

روش‌های تشخیص

• کولونوسکوپی برای مشاهده مستقیم روده بزرگ
• آزمایش مدفوع (برای شناسایی خون مخفی)
• سی تی اسکن و MRI
• بیوپسی از پولیپ‌ها یا تومورها

راههای درمانی سرطان کولورکتال

• جراحی برای حذف تومور یا قسمت مبتلا به سرطان
• شیمی‌درمانی
• پرتودرمانی (به ویژه برای سرطان‌های مقعد)
• درمان‌های هدفمند و ایمونوتراپی برای سرطان‌های پیشرفته

 
سرطان پروستات، ریه و کولورکتال از شایع‌ترین سرطان‌ها در مردان هستند که می‌توانند با تشخیص زودهنگام و درمان‌های مناسب قابل کنترل یا درمان باشند. آگاهی از علائم هشداردهنده، فاکتورهای خطر و انجام معاینات منظم پزشکی می‌تواند نقش حیاتی در کاهش خطر ابتلا به این سرطان‌ها و درمان مؤثر آن‌ها ایفا کند.

 انواع سرطان‌های شایع در زنان 

سرطان‌ها در زنان به‌ویژه به دلیل ویژگی‌های زیستی و هورمونی خاص آن‌ها، شیوع بیشتری در برخی از انواع دارند. سرطان‌های سینه، رحم و تخمدان از جمله شایع‌ترین و مهم‌ترین سرطان‌ها در زنان هستند که در ادامه به معرفی، عوامل خطر، علائم، روش‌های تشخیص و درمان آن‌ها می پردازیم.

 

1. سرطان سینه

سرطان سینه، شایع‌ترین سرطان در زنان است که از سلول‌های بافت پستان شروع می‌شود. این نوع سرطان می‌تواند در هر قسمتی از پستان، از جمله غدد تولید شیر یا مجاری شیر، آغاز شود.

عوامل خطرساز سرطان سینه در زنان

• سن بالا (بالای ۵۰ سال)
• سابقه خانوادگی (داشتن یکی از اعضای خانواده مبتلا به سرطان سینه)
• تغییرات هورمونی (مصرف هورمون‌های استروژن و پروژسترون، استفاده از داروهای ضدبارداری)
• سبک زندگی (رژیم غذایی ناسالم، چاقی، مصرف الکل و عدم فعالیت بدنی)
• جهش‌های ژنتیکی (BRCA1 و BRCA2)
• علائم سرطان سینه در زنان
• توده‌ای در سینه که به طور غیرطبیعی تغییر می‌کند
• تغییرات در اندازه یا شکل سینه
• ترشح غیرطبیعی از نوک سینه
• درد یا حساسیت در سینه

روش‌های تشخیص

• ماموگرافی (تصویربرداری از سینه)
• سونوگرافی پستان
• بیوپسی سینه (برای نمونه‌برداری از بافت مشکوک)
• MRI سینه

راههای درمانی سرطان سینه

• جراحی (برداشتن تومور یا کل سینه)
• شیمی‌درمانی
• پرتودرمانی
• درمان‌های هورمونی (آنتاگونیست‌های استروژن مانند تاموکسیفن)
• درمان‌های هدفمند و ایمونوتراپی

2. سرطان رحم (اندومتریال)

سرطان رحم که به آن سرطان اندومتریال هم گفته می‌شود، از لایه داخلی رحم (اندومتر) شروع می‌شود. این سرطان معمولاً در زنان پس از یائسگی رخ می‌دهد.

عوامل خطرساز سرطان رحم

• سن بالا (بالای ۵۰ سال)
• سابقه هورمونی (استفاده طولانی‌مدت از درمان‌های هورمونی)
• چاقی و افزایش وزن
• دیابت نوع ۲
• سابقه خانوادگی سرطان رحم یا سایر سرطان‌های هورمونی-وابسته

علائم سرطان رحم در زنان

• خونریزی غیرطبیعی از رحم (خونریزی بین دوره‌های قاعدگی یا خونریزی بعد از یائسگی)
• درد در ناحیه شکم یا لگن
• درد هنگام رابطه جنسی
• کاهش وزن غیرقابل توضیح

روش‌های تشخیص

• سونوگرافی ترانس‌واژینال
• کورتاژ اندومتر (نمونه‌برداری از بافت رحم)
• کولپوسکوپی (برای بررسی دهانه رحم)
• اسکن‌های CT یا MRI برای بررسی گسترش بیماری

راههای درمانی سرطان رحم

• جراحی (برداشتن رحم یا هیسترکتومی)
• پرتودرمانی
• شیمی‌درمانی
• درمان‌های هورمونی (مثل پروژستین‌ها)

3. سرطان تخمدان

سرطان تخمدان یکی از کشنده‌ترین سرطان‌ها در زنان است که از تخمدان‌ها، که تولید تخمک و هورمون‌های جنسی را انجام می‌دهند، شروع می‌شود. این سرطان اغلب در مراحل اولیه هیچ‌گونه علامت مشخصی ندارد و به همین دلیل تشخیص آن در مراحل پیشرفته صورت می‌گیرد.

عوامل خطرساز سرطان تخمدان

• سن بالا (به‌ویژه زنان بالای ۵۰ سال)
• سابقه خانوادگی سرطان تخمدان، سینه یا روده بزرگ
• سابقه بیماری‌های ژنتیکی (مانند جهش BRCA1 و BRCA2)
• عدم بارداری یا بارداری دیرهنگام
• درمان‌های هورمونی و مصرف داروهای باروری

علائم سرطان تخمدان در زنان

• نفخ شکم و احساس سیری زودرس
• درد یا ناراحتی در ناحیه شکم یا لگن
• تغییرات در عادات روده‌ای یا ادراری (یبوست یا نیاز به ادرار مکرر)
• کاهش وزن و احساس خستگی
• خونریزی غیرطبیعی یا ترشح غیرطبیعی از واژن

روش‌های تشخیص

• سونوگرافی ترانس‌واژینال
• آزمایش‌های خون (میزان CA-125 به‌عنوان یک مارکر بیولوژیک)
• سی‌تی‌اسکن یا MRI
• لاپاراسکوپی برای برداشتن نمونه از تخمدان

راههای درمانی سرطان تخمدان

• جراحی (برداشتن تخمدان‌ها، رحم و سایر بافت‌های آسیب‌دیده)
• شیمی‌درمانی
• درمان‌های هدفمند
• ایمونوتراپی

 زنان باید به‌طور منظم مراقبت‌های بهداشتی و معاینات پزشکی داشته باشند و از عواملی مانند تغییرات در سبک زندگی، تغذیه سالم، ورزش و کنترل وزن برای کاهش خطر ابتلا به این سرطان‌ها استفاده کنند. همچنین، آگاهی از علائم هشداردهنده و انجام آزمایش‌های پیشگیرانه در مراحل اولیه می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری و درمان مؤثر داشته باشد.

سرطان‌های مشترک در مردان و زنان

برخی از سرطان‌ها به‌طور مشترک در هر دو جنس (مردان و زنان) رخ می‌دهند و همچنین سرطان‌هایی وجود دارند که نادر هستند.  این سرطان‌ها می‌توانند هم در مردان و هم در زنان رخ دهند، اگرچه برخی از آن‌ها در یک جنس بیشتر از دیگری شیوع دارند. در اینجا به برخی از شایع‌ترین سرطان‌های مشترک اشاره می‌کنیم:

سرطان ریه

 سرطان ریه یکی از کشنده‌ترین انواع سرطان است که در هر دو جنس رایج است اما بیشتر در مردان شایع است. این سرطان معمولاً از سلول‌های پوششی راه‌های هوایی (برونش‌ها و نایژه‌ها) شروع می‌شود.

• علائم: سرفه مزمن، درد قفسه سینه، تنگی نفس، کاهش وزن غیرقابل توضیح، خستگی و خس‌خس سینه.
• عوامل خطر: مصرف سیگار، آلودگی هوا، سابقه خانوادگی، قرارگیری در معرض مواد شیمیایی مانند آزبست.
• درمان: جراحی، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و درمان‌های هدفمند.

 سرطان مثانه

این سرطان معمولاً از سلول‌های پوششی مثانه شروع می‌شود و بیشتر در مردان رخ می‌دهد، اما زنان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند.

• علائم: خون در ادرار، تکرر ادرار، درد یا سوزش هنگام ادرار.
• عوامل خطر: سیگار کشیدن، تماس با مواد شیمیایی صنعتی، عفونت‌های مزمن ادراری.
• درمان: جراحی، شیمی‌درمانی، ایمونوتراپی.

انواع سرطان‌های نادر

سرطان‌های نادر، به سرطانی اطلاق می‌شود که کمتر از یک درصد از کل سرطان‌ها را شامل می‌شود. این سرطان‌ها  معمولاً به علت موقعیت خاص یا بافت‌های کمیاب بدن بروز می‌کنند و اغلب به دلیل کمبود آگاهی عمومی و پزشکان، به‌راحتی تشخیص داده نمی‌شوند و ممکن است با تأخیر در مراحل پیشرفته‌تر شناسایی شوند.

سرطان پانکراس

 این سرطان از لوزالمعده (پانکراس) آغاز می‌شود که نقش مهمی در هضم غذا و تولید هورمون‌هایی مانند انسولین دارد.

• علائم: درد شکم، کاهش وزن، زردی پوست، تهوع و استفراغ.
• عوامل خطر: سابقه خانوادگی، مصرف سیگار، دیابت نوع ۲، چاقی.
• درمان: جراحی (در صورت امکان)، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی.

سرطان کبد (هپاتوم)

سرطان کبد معمولاً در افرادی که به بیماری‌های کبدی مزمن مانند هپاتیت یا سیروز مبتلا هستند، مشاهده می‌شود.

• علائم: درد شکمی، زردی پوست، کاهش وزن، خستگی، تورم شکم.
• عوامل خطر: هپاتیت B یا C، سیروز کبدی، مصرف الکل.
• درمان: جراحی (برداشتن بخشی از کبد)، شیمی‌درمانی، درمان‌های هدفمند.

سرطان مغز

 سرطان‌های مغزی از بافت‌های مغز یا نخاع شروع می‌شوند. این نوع سرطان‌ها می‌توانند در مناطق مختلف مغز و سیستم عصبی مرکزی ایجاد شوند.

• علائم: سردرد شدید، تهوع، ضعف یا فلج یک طرف بدن، اختلالات بینایی و شنوایی.
• عوامل خطر: سابقه خانوادگی، تابش‌های رادیویی، بیماری‌های ژنتیکی.
• درمان: جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی.

 سرطان میلوما (مولتیپل میلوما)

این نوع سرطان از سلول‌های پلاسما (نوعی سلول‌های ایمنی) در مغز استخوان شروع می‌شود.

• علائم: درد استخوانی، ضعف، خستگی، عفونت‌های مکرر.
• عوامل خطر: سن بالا، سابقه خانوادگی، افرادی که در معرض مواد شیمیایی یا تابش‌های رادیویی قرار دارند.
• درمان: شیمی‌درمانی، پیوند سلول‌های بنیادی، داروهای بیولوژیک.

 سرطان غدد بزاقی

سرطان‌های غدد بزاقی نادر هستند و در غدد تولیدکننده بزاق (مانند غدد پاروتید، زیرزبانی و تحت‌فکی) آغاز می‌شوند.

• علائم: توده غیرطبیعی در صورت یا گردن، درد، بی‌حسی، مشکل در جویدن یا بلعیدن.
• عوامل خطر: تابش‌های رادیویی، سابقه خانوادگی، بیماری‌های ژنتیکی.
• درمان‌ها: جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی.

 سرطان نایژه (برونکوژنیک)

این سرطان از مجاری هوایی در ریه‌ها (نایژه‌ها) آغاز می‌شود. هرچند سرطان ریه یکی از سرطان‌های شایع است، انواع خاص و نادر آن مانند سرطان‌های کوچک سلول یا سایر انواع نایژه‌ای می‌تواند نادر باشد.

• علائم: سرفه مزمن، تنگی نفس، خس‌خس سینه، خونریزی از سینه.
• عوامل خطر: سیگار کشیدن، قرارگیری در معرض آلودگی‌های شیمیایی.
• درمان‌ها: جراحی، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی.

  سرطان تیروئید

 سرطان تیروئید از غده تیروئید (غده‌ای که هورمون‌های تیروئید تولید می‌کند) آغاز می‌شود. این سرطان بیشتر در زنان شایع است، اما در مجموع نادر است.

• علائم: برجستگی در گردن، درد گردن، مشکل در بلعیدن یا تنفس، تغییرات در صدا.
• عوامل خطر: سابقه خانوادگی، تابش‌های رادیویی، بیماری‌های خودایمنی.
• درمان‌ها: جراحی، پرتودرمانی، درمان‌های هورمونی.

 سرطان مری

 سرطان مری از بافت مری (لوله‌ای که غذا را از دهان به معده منتقل می‌کند) آغاز می‌شود. این سرطان در مراحل اولیه ممکن است علائمی نداشته باشد.

• علائم: مشکل در بلع، درد قفسه سینه، کاهش وزن، سرفه.
• عوامل خطر: مصرف الکل، سیگار کشیدن، بیماری رفلاکس معده (GERD)، رژیم غذایی پرچرب.
• درمان‌ها: جراحی، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی.

   سرطان سلول‌های پایه پوست (Basal Cell Carcinoma)

 سرطان سلول‌های پایه یکی از سرطان‌های پوست است که از سلول‌های پایه در لایه اپیدرم پوست شروع می‌شود. این نوع سرطان به‌طور معمول به کندی رشد می‌کند و نسبت به سایر انواع سرطان پوست کمتر خطرناک است.

• علائم: لکه‌های کوچک، سفید یا گوشتی، زخم‌هایی که به‌طور مداوم خونریزی می‌کنند.

• عوامل خطر: قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید، پوست روشن.

• درمان‌ها: جراحی، درمان‌های موضعی، لیزر درمانی.

 سرطان‌های نادر نسبت به انواع شایع‌تر سرطان‌ها کمتر مشاهده می‌شوند، اما همچنان می‌توانند خطرناک و تهدیدکننده باشند. این سرطان‌ها معمولاً علائم خاص و متفاوتی دارند و در بسیاری از موارد نیاز به تشخیص دقیق و اقدامات درمانی تخصصی دارند. اگرچه سرطان‌های نادر کم‌تر از سرطان‌های شایع هستند، آگاهی از علائم اولیه و مشورت با پزشک می‌تواند در تشخیص سریع‌تر و درمان مؤثرتر این نوع سرطان‌ها کمک‌کننده باشد. 

 راه‌های پیشگیری از سرطان

سرطان بیماری‌ای پیچیده و متنوع است که عوامل مختلفی مانند ژنتیک، محیط زیست، سبک زندگی و تغذیه در بروز آن نقش دارند. اگرچه برخی از عوامل خطر سرطان خارج از کنترل ما هستند (مانند عوامل ژنتیکی یا برخی بیماری‌های زمینه‌ای)، اما بسیاری از انواع سرطان‌ها قابل پیشگیری هستند. رعایت چندین روش پیشگیری ساده می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد و کیفیت زندگی را بهبود بخشد. 

  رژیم غذایی سالم و متعادل

• مصرف میوه‌ها و سبزیجات: مصرف میوه‌ها و سبزیجات متنوع و غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و فیبر می‌تواند از بروز انواع سرطان‌ها جلوگیری کند. آنتی‌اکسیدان‌ها به محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو کمک می‌کنند.

• کاهش مصرف گوشت‌های فرآوری‌شده و قرمز: تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف زیاد گوشت‌های فرآوری‌شده (مانند سوسیس، کالباس و همبرگر) و گوشت قرمز با افزایش خطر سرطان‌های گوارشی (مانند سرطان روده بزرگ) مرتبط است.

• مصرف غلات کامل و فیبر: خوردن غلات کامل، حبوبات و غذاهای سرشار از فیبر می‌تواند خطر ابتلا به سرطان‌های روده بزرگ و سایر سرطان‌های گوارشی را کاهش دهد.

 فعالیت بدنی منظم

• ورزش و تحرک فیزیکی: فعالیت بدنی منظم، مانند پیاده‌روی، دویدن، شنا یا تمرینات وزنی، به کاهش خطر بسیاری از انواع سرطان‌ها، از جمله سرطان‌های روده بزرگ، سینه و پروستات کمک می‌کند. ورزش باعث تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش التهاب و حفظ وزن سالم می‌شود.

• کاهش زمان نشستن: نشستن طولانی‌مدت و عدم تحرک فیزیکی با افزایش خطر بروز سرطان‌های مختلف، از جمله سرطان روده بزرگ، مرتبط است. برای کاهش این خطر، توصیه می‌شود که هر ساعت یک‌بار از جای خود بلند شوید و چند دقیقه حرکت کنید.

  پرهیز از مصرف سیگار و دخانیات

• سیگار کشیدن و سایر محصولات دخانی مهم‌ترین عامل خطر برای ابتلا به سرطان ریه و بسیاری دیگر از انواع سرطان‌ها، از جمله سرطان دهان، گلو، مری، مثانه، پانکراس و کلیه است.

• پرهیز از دودی‌کردن محیط: اگرچه بسیاری از افراد سیگار نمی‌کشند، اما قرار گرفتن در معرض دود دست دوم (دودی که افراد سیگاری تولید می‌کنند) نیز می‌تواند خطر ابتلا به سرطان‌ها را افزایش دهد.

  اجتناب از مصرف الکل

•   مصرف زیاد الکل با افزایش خطر سرطان‌های دهان، گلو، مری، کبد، روده بزرگ و پستان مرتبط است. برای کاهش خطر، توصیه می‌شود که مصرف الکل را محدود کنید یا اصلاً از آن اجتناب کنید.

   پیشگیری از چاقی و حفظ وزن سالم

• چاقی و سرطان: اضافه‌وزن و چاقی خطر ابتلا به سرطان‌های مختلف، از جمله سرطان سینه (در زنانی که یائسگی را پشت سر گذاشته‌اند)، سرطان روده بزرگ، سرطان مری و سرطان رحم را افزایش می‌دهد. حفظ وزن سالم از طریق تغذیه مناسب و فعالیت بدنی می‌تواند این خطر را کاهش دهد.

  محافظت از پوست در برابر آفتاب

• پرهیز از تابش مستقیم آفتاب: قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض تابش مستقیم خورشید، به‌ویژه در ساعات اوج تابش (10 صبح تا 4 بعدازظهر)، می‌تواند منجر به آسیب‌های پوستی و افزایش خطر سرطان پوست (به‌ویژه ملانوم) شود.

• استفاده از کرم ضد آفتاب: استفاده از کرم‌های ضد آفتاب با SPF مناسب (حداقل 30) و پوشیدن لباس محافظ مانند کلاه و عینک آفتابی می‌تواند به محافظت از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش کمک کند.

• اجتناب از دستگاه‌های برنزه‌کننده: استفاده از دستگاه‌های برنزه‌کننده خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد.

  واکسیناسیون

• واکسیناسیون علیه ویروس‌ها: برخی از ویروس‌ها می‌توانند باعث بروز سرطان شوند. واکسن‌های موجود برای پیشگیری از سرطان‌های مرتبط با ویروس‌ها از جمله ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و هپاتیت B، نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به سرطان دارند

  غربالگری و معاینات منظم

• غربالگری سرطان‌ها: انجام غربالگری‌های منظم می‌تواند به شناسایی زودهنگام سرطان‌های قابل پیشگیری کمک کند. در صورتی که سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود، احتمال درمان موفقیت‌آمیز بیشتر است.

• غربالگری سرطان پستان: ماموگرافی سالانه یا دوسالانه پس از 40 سالگی.

• غربالگری سرطان روده بزرگ: کولونوسکوپی از سن 50 سالگی به بعد.

• غربالگری سرطان دهانه رحم: آزمایش پاپ اسمیر (Pap smear) و تست HPV برای زنان از سن 21 سالگی.

 مدیریت استرس

• استرس مزمن و سرطان: تحقیقات نشان می‌دهند که استرس مزمن می‌تواند به ضعف سیستم ایمنی بدن و افزایش التهاب منجر شود که ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد. تمرین‌های مدیریت استرس مانند یوگا، مدیتیشن، تنفس عمیق و پیاده‌روی در طبیعت می‌تواند در کاهش این خطر مؤثر باشد.

  آگاهی از تاریخچه خانوادگی

• سابقه خانوادگی و سرطان: اگر در خانواده شما سابقه سرطان وجود دارد، احتمال ابتلا به برخی انواع سرطان‌ها بیشتر است. در این صورت، می‌توانید با مشاوره ژنتیکی و انجام غربالگری‌های مناسب، از خطرات احتمالی پیشگیری کنید.

 پیشگیری از سرطان عمدتاً بر سبک زندگی سالم و تصمیمات روزانه متکی است. با رعایت اصول تغذیه‌ای سالم، فعالیت بدنی منظم، اجتناب از مصرف سیگار و الکل، مراقبت از پوست و انجام غربالگری‌های منظم، می‌توان خطر ابتلا به بسیاری از انواع سرطان‌ها را به طور قابل توجهی کاهش داد. همچنین، آگاهی از علائم اولیه سرطان و مشاوره با پزشک می‌تواند در تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر کمک کند.